Ethena 1: Türev Pozisyon Teminatlı Stablecoin

Modular Fam! 2024 yılında radarımıza giren bir diğer proje de Ethena oldu. Basit bir fikir ve odaklanılmış bir altyapı ile ulaştıkları TVL ve revenue değeri kayda değer miktarda. Aynı zamanda bunları yaparken şeffaf ve açık olmaya önem gösteriyorlar. Gelin bakalım, Ethena neymiş.

Ethena Nedir?

Ethena, Ethereum üzerinde geliştirilen bir sentetik, yerel stabil kriptopara protokolüdür. Buradaki sentetik kelimesi, kriptoparanın direkt olarak fiziksel dolar ile desteklenmediğini fakat 1 dolara eşit olma kabiliyetinden bahsediyor. Yerel kriptopara ise, yine bankalardan bağımsız ve kriptopara ekosistemi sayesinde ayakta olduğunu gösteriyor.

Değerini nasıl koruduğunu (ki çok basit ve güvenilir bir şekilde yapılıyor) ve diğer kriptoparalara göre ne gibi farkları olduğunu yazının ilerleyen kısımlarında detaylıca inceleyeceğiz.

Ethena’nın stabil kriptoparası, 1 dolara sabit değerde olan USDe tickerıyla anılıyor. Başlangıçta sadece Ethereum delta-hedge pozisyonu ile desteklenen USDe, ilk airdrop sonrası protokole Bitcoin’in de eklenmesiyle daha çeşitli ve güvenli hale geldi. Yani bu stabilcoinin teminatı olarak, Bitcoin ve Ethereum’un kendisi değil, delta-hedgelenmiş pozisyonları var.

Delta-hedge kelimesi biraz yabancı gelerek sizleri korkutmuş olabilir, hiç gerek yok. Çok basit bir mantığı var.

USDe Nasıl Çalışır?

Aramızdaki bazı degenlerin de yaptığı hedge’leme işlemi, birçok finansal endüstride var. Bizim endüstride farklı kullanım alanları da olmakla birlikte, USDe için şöyle kullanılıyor.

Örneğin, bir ETH tuttuğunuzu düşünün. Spottan 1 ETH aldınız. Düz hesap olması için fiyatını 5000 USD diyelim. (Kısmetse bir gün…) Ve aynı zamanda Perp işlemler kısmından da 1 ETH değerinde short işlem aldınız. Bu işlemde sizin pozisyonunuz delta-nötr seviyesinde. Yani aynı değerde varlığı aldınız ve sattınız.

Fakat, perp işlemin şöyle bir güzelliği var ki eğer fonlama oranı pozitif ise long pozisyondakiler shorttakilere, fonlama oranı negatif ise short pozisyondakiler longdakilere bir faiz ödüyor. İşte bu durumda, fonlama oranı pozitif kaldığı sürece (ki bu değer yılın yüzde 90'ından fazlasında pozitif kalıyor), Ethereum fiyatından bağımsız olarak sizin short işleminiz sürekli olarak para kazanıyor.

Peki ya fiyat düşerse?

Hiç problem değil. Örnekleyelim. Ethereum’un fiyatı 4500 dolar olsun. Spot tarafta tuttuğunuz 1 ETH değeri 4500'e düşecek. Bunun yanında Perp tarafta aldığınız short işlem 5500'e yükselecek. Fonlama oranının pozitif olduğu senaryoda short işleminiz her zaman fonlama ücreti kazanacak.

Bu işlem, Amerikanın yeniden keşfedilmesi değil. Hatta Türkiyedeki bazı para fonları da Bist üzerinde benzer işlemler alarak TL getirisi kazanıyorlar. Fakat bu sistemin kripto üzerinde bu kadar temiz şekilde kuruluşu Ethena ekibine ait.

Tabiki bu yukarda anlattığımız kısım, hikayenin basitleştirilmiş tarafı. Çünkü Ethereum’un hepsini spotta tutmak zorunda değilsiniz. Tuttuğunuz ETH’leri stake’e koyarak ekstra %4 getiri daha sağlayabilirsiniz. Sonra onların da Liquid staking versiyonları gibi seçenekler de mevcut. Aynı zamanda borsalardaki spreadlerden de kar ediliyor. Bu sayede birden fazla yerden, risksiz şekilde protokol getirisi sunulmuş oluyor.

Bu sayede 1 USDe’yi 1 dolar değerinde tutmak, farklı gelir yöntemleri kullanılarak oldukça basit hale indirgeniyor.

Ethena’nın Motivasyonu

Neden böyle bir şeye ihtiyaç var? Tamam ekonomik açıdan oldukça mantıklı görünüyor. Fakat Ethena kriptoya ne gibi bir katkıda bulunuyor? Öncelikle, şu an piyasada kullanılan çoğu stabilcoin, merkezi durumda. USDT, USDC, DAI en çok kullanılan stabilcoinler. Ve ilk ikisi dolar destekli üçüncüsü ise içinde USDC’nin de bulunduğu bir kripto sepetinden oluştuğu için dolaylı yoldan dolar destekli.

Bunların dışında stabilcoinlere güvenen ve tüm stabil kriptosunu orada tutan var ise başarılar diliyoruz. Birçok kurumun USDC ve USDT’ye güvenmesi doğrudan dolar destekli olmasından kaynaklı. Fakat merkezi bir kriptopara ve regülasyonlara karşı zayıf, depeg olma ihtimali, hatta zaman zaman depeg olduğu durumlar oluyor.

Peki Ethena’da zaten gelir durumu açıkça belli ve risksiz olduğu bellli iken neden merkezi bir sistemin stabil kriptoparasını kullanma gereği duyalım? Aynı zamanda depeglere karşı da bu gelir miktarı varken korunmasız olması için akıllı kontratlar dışında ne gibi sorunlar yaşanabilir?

Akıllı kontrat açıkları her protokolde var olabileceği için alınan risk görece benzer olduğu için kötü senaryoya geçelim.

Ya fonlama oranı sürekli olarak negatif olursa?

Her şeyin olabilirliği her zaman için masada, fakat şu ana kadarki piyasada görülen durum, fonlama oranının yılın çoğunluğunda pozitif, az bir kısımda ise negatif durumda.

Bir felaket durumunda tutulan varlıkların (ETH, BTC) fonlama oranı beklenilenden uzun süre negatif seyrederse platformun para kazandığı günlerden ayırdığı hazine hesabından bu zarar kompanse edilerek peg sabit tutulabilir.

Diğer Stabilcoinlerin Şu anki Durumu

Ethena’nın yaptığı araştırmaya göre, merkezi piyasalardaki stabilcoin tahtalarının oranı %90'dan, merkeziyetsiz finans alanında ise %70'den fazla tahta stabilcoinler ile tutuluyor. Yani yapılan işlemler ETH-USDT, BTC-USDT gibi eşlenmiş durumda.

USDT ve USDC gibi kriptoparalar için, yukarda bir miktar bahsettiğimiz gibi arkasında geleneksel banka altyapısı barındırdığı için regülasyonlara karşı savunmasız durumda. Herhangi bir ülke, rastgele bir şekilde bunların kullanımını yasaklayabilir. Aynı zamanda sansüre karşı dirençsizler. Sansür dirençsizliği, bu paraların kolayca depeg olmasına yol açabilir.

Merkeziyetsiz tarafta bulunanlar ise ya kullanıcılara gerekli teşviği veremiyor, ya da yeterince büyüyemiyorlar. Bunun sebebi ise genelde yetersiz likidite ya da akıllı kontrattan kaynaklanan sorunlar oluyor.

Ethena’nın Çözümü

Ethena, yukarıda anlattığımız delta-nötr pozisyon tutarak ve bunun yanında ETH’den staking getirisi alarak ürettiği USDe ile kullanıcılara hem ölçeklenebilirlik, hem sansür direnci, hem de stabilite sağlıyor.

USDe’nin mint işlemleri onchain olarak yapılıyor, bu nedenle isteyen kişi dilediği gibi kontrol edebiliyor.

Bunları bir kenara bırakarak gerçekçi olursak, stabilcoinler gerçekten de günlük hayatta kullanılabilen bir kriptopara. Diğer aldığımız şeylerin çoğunu yatırım amaçlı alıyor olsak da, stabilcoin kullanımı birçok ülkede gerçekten çok fazla.

Ethena’ya giriş kısmını burada noktalayalım. Bir sonraki yazıda USDe’nin getirilerinden, sUSDe’den ve platformun tokenı ENA’dan bahsedeceğiz.

Yazıyı okuduğunuz için teşekkür ederiz. Sevgiyle kalın.

Hazırlayan: Modular Team, CyranoDB